Film który zafascynował Bergmana.

Na zakończenie startującego w ten piątek Toruń Short Film Festiwal wyświetlony zostanie legendarne arcydzieło szkoły szwedzkiej Furman śmierci. Film wyreżyserowany w 1921 roku Victora Sjöströma stał się inspiracją dla powstania Nosferatu – symfonia grozy, zaś Ingmar Bergman nazwał go „Filmem wszystkich filmów”. Pokaz zilustruje wykonywana na żywo muzyka grupy Signal to Noise Ratio.

Ingmar Bergman powiedział o Furmanie śmierci: „Oglądam ten film co najmniej raz rok. Dla mnie był to przez wiele lat ‘film wszystkich filmów’ i miał decydujący wpływ na moją twórczość”.

Nie tylko dlatego pokaz „Furmana śmierci” (Körkarlen) w reżyserii Victora Sjöströma twórcy „szkoły szwedzkiej w kinie niemym” jest ważnym wydarzeniem. Po raz pierwszy będziemy mogli obejrzeć obraz, przez krytyków uważany za pierwsze arcydzieło szwedzkiego impresjonizmu filmowego.



Victor Sjöström (1879 – 1960) był wybitnym reżyserem, scenarzystą, producentem i aktorem. Zarówno filmowym, jak i teatralnym. Jest zaliczany do najwybitniejszych i najważniejszych twórców kina niemego. Współtworzył legendarną wytwórnię filmową Svensk Filmindustri. Jest też twórcą tzw. „szkoły szwedzkiej” w kinie niemym. Przed śmiercią, w 1957 roku spotkał się w końcu na planie ze swoim największym fanem – Ingmarem Bergmanem. W słynnym filmie Tam, gdzie rosną poziomki zagrał główną rolę profesora Borga nagrodzoną przez FIPRESCI na Berlinale.

Furman śmierci jest owocem rozkwitu kina szwedzkiego w początkach XX wieku. Złoty okres przypadł na lata 1917-1925, a liderem była właśnie wytwórnia Svensk Filmindustri - w latach 20. jeden z największych europejskich producentów filmowych.

Obejrzyj trailer Furmana
http://youtu.be/tyzbIFNYB9k
http://youtu.be/4xjbUqZ703w


Furman jest ekranizacją opowiadania Niewidzialny woźnica z 1912 autorstwa kontrowersyjnej szwedzkiej noblistki Selmy Lagerlöf. Fabuła oparta jest na szwedzkiej legendzie, zgodnie z którą osoba, która umrze o północy w Sylwestra staje się furmanem Wozu Śmierci i przez rok będzie zajmował się transportem dusz zmarłych. Film był w swoim czasie bardzo nowatorski, zastosowano w nim liczne efekty specjalne (m.in. zdjęcia nakładane).

Entuzjastycznie przyjęli go krytycy i inni filmowcy. Prócz Bergmana film wychwalał Charlie Chaplin. Inspirował się nim Fritz Lang kręcąc Zmęczoną śmierć oraz F.W. Murnau przy tworzeniu klasyka Nosferatu - symfonia grozy.

Sjöström przygotowywał Furmana metodami, do których kino dorosło dopiero kilkadziesiąt lat później. Na przykład aby wczuć się w charakter filmowych bohaterów w przebraniu biedaka spędził w slumsach Sztokholmu wiele tygodni. Obraz miał też problemy z cenzurą. Wstępnie cenzorzy chcieli zablokować prawie cały materiał, ale ryzyko sporu z noblistką Selma Lagerlöf spowodowało, że cenzura królewska ogóle wycofała się z interwencji.

Sama Selma Lagerlöf (1858-1940) jest też postacią wartą wspomnienia. Pierwsza kobieta – Noblistka w dziedzinie literatury. Wieloletnia członkini Akademii Noblowskiej. Jako homoseksualistka musiała ukrywać swój wieloletni związek z pisarką Sophie Elkan (obie na zdjęciu obok). Szwedzi docenili Selmę Lagerlöf  umieszczając jej portret na oficjalnym banknocie 20-koronowym.

Pokaz filmu „Furman śmierci” (Körkarlen): niedziela, 11 grudnia 2011 roku, godzina 20.00
Zakończenie Toruń Short Film Festiwal, Kino Centrum w CSW w Toruniu.

Komentarze