Cyniczny humor z Finlandii. Spotkanie z Jakko Kajánem i Jonne Lindholmem

Każdy cynik to zepsuty romantyk, którym również jestem – wyznał widzom Festiwalu Tofifest Jakko Kaján, fiński scenarzysta i reżyser „Occupy Jämsä” podczas spotkania w Od Nowie. Wraz z nim w Toruniu gościł producent filmu, Jonne Lindholm.

 

Fot. Marcin Łaukajtys, od lewej: Jonne Lindholm i Jakko Kaján

„Occupy Jämsä” zaprezentowany był w piątym bloku shortcutów tegorocznego Festiwalu. Jego autor, urodzony w 1982 roku Jakko Kaján, jest absolwentem reżyserii na Akademii Sztuk Pięknych Uniwersytetu w Turku. Po ukończeniu studiów zajmował się pisaniem scenariuszy dla telewizji. Fiński film jest czarną komedią, której wyrzucony z pracy bohater „okupuje” koparkę. Inspirując się historią Jana Palacha, planuje on w ramach protestu przeciw niesprawiedliwości i wyzyskowi dokonać samospalenia. Wszystko jednak kończy się w humorystyczny sposób.

Komedia nie musi być niepoważna

Goście zostali zapytani o to, czy nie odczuwają braku utworów komediowych na festiwalach. Finowie zgodnie stwierdzili, że komedie, zupełnie niesłusznie, przez wiele osób odpowiedzialnych za programy tego typu wydarzeń nie są uważne za poważne filmy. Zdaniem reżysera nakręcenie komedii stanowi trudniejsze, a nawet bardziej ryzykowne zadanie, ponieważ nigdy nie wiadomo, czy dzieło rozśmieszy widzów. 

Kaján powiedział również, że z podobnymi trudnościami trzeba się liczyć tworząc film krótkometrażowy, który opiera się przede wszystkim na dialogu. Z drugiej strony, zdaniem obu gości, proces twórczy krótkiego filmu jest o tyle łatwiejszy, że skupiony jest wokół jednego jasno określonego pomysłu.

 

Od romantyka do cynika

W rozmowie poruszono temat przesłania „Occupy Jämsä”, z którego bije cynizm. Nienawidzę tego filmu, bo jest cyniczny, a ja taki nie jestem – powiedział Jakko Kaján, jednak, co ciekawe, bardzo szybko zmienił zdanie na swój temat. W trakcie spotkania twórca stwierdził, że chyba rzeczywiście widzi świat takim, jaki pokazany jest w jego filmie, jednak nie chce się do tego przyznać. Tutaj Kaján wspomniał o swoim sześcioletnim doświadczeniu pracy dla telewizji, która była nieznośna i złamała mu duszę. Ostatecznie powiedział: każdy cynik to zepsuty romantyk, którym również jestem.

 

Kaján po okresie pracy w telewizji zajmuje się obecnie bardziej, jak to określił, społecznymi projektami, które nie są zorientowane na zysk. Do takich przedsięwzięć zalicza prezentowany na Festiwalu film. Producent dodał, że „Occupy Jämsä” właściwie sam się sfinansował, wspominając o tym, że aktorzy wystąpili w nim za darmo. Zdaniem Lindholma udało się przy produkcji filmu uniknąć dwóch najczęstszych problemów występujących w tej branży: niedostatku pieniędzy i czasu.

Artur Eichhorst