Szwajcaria na Tofifest 2008

Uwaga, a teraz baaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaardzo długi post o kinie szwajcarskim na Tofifest. Bądźcie cierpliwi w czytaniu a zostaniecie nagrodzeni :)
„SZWAJCARSKI GODARD” ZA CZEKOLADOWYMI GÓRAMIPierwszy w Polsce przegląd młodej kinematografii szwajcarskiej oraz retrospektywa guru helweckiego kina - Alaina Tannera będą częścią programu siódmej edycji festiwalu filmowego Tofifest. Szwajcarskie kino będzie gościem specjalnym Tofifest, a do Torunia zjedzie silna reprezentacja młodych filmowców z tego alpejskiego kraju. Współorganizatorem pasma jest instytucja Swiss Films.
Szwajcarzy zawładną toruńskim festiwalem od soboty 27 czerwca, gdy filmem „Tandoori Love” Oliviera Paulusa, otwarte zostanie oficjalnie pasmo prezentacji młodego kina szwajcarskiego „Beyond the chocolate mountains” [„Za czekoladowymi górami”]. Obraz Paulusa, jest filmem wyjątkowym - to europejskie kino w stylu Bollywood, opowiadające historię miłości hinduskiego emigranta do młodej Szwajcarki. Miłości niemożliwej do zrealizowania, bo Hindus jest kucharzem, a dziewczyna narzeczoną szefa restauracji, w której on pracuje. Nagrodzony na festiwalu w Kairze film to kino „miłosno – kulinarne”, które w nieszablonowy sposób opowiada o zderzeniu kultury Indii i Zachodniej Europy. Film wprowadza na rynek polski firma Epelpol Entertainment.

BEYOND THE CHOCOLATE MOUNTAINS
Pasmo „Beyond The Chocolate Mountains” zaprezentuje łącznie 8 wyselekcjonowanych filmów pełnometrażowych i pięć znakomitych krótkich metraży ze Szwajcarii. Filmów, dodajmy, zrealizowanych w prawie wszystkich językach urzędowych tego kraju – włoskim, niemieckim i francuskim [ostatnim jest retoromański]. „1 JOURNÉE” w reżyserii Jacoba Bergera [2007] to nagrodzona w Montrealu, zmuszająca do namysłu historia o codzienności zwykłej, europejskiej rodziny. „DER FREUND” Michy Lewinsky’ego [2008] to zaskakująca opowieść o miłości, która wyrosła dzięki śmierci. Film został uznany za najlepszy debiut w amerykańskim San Jose na Cinequest FF. Dostał też Szwajcarską Nagrodę Filmową dla najlepszego aktora oraz jako najlepszy film. „FUORI DALLE CORDE” w reżyserii Fulvio Bernasconiego [2007] został doceniony m.in. na Brooklyn FF i w Locarno, a opowiada o młodym włoskim bokserze z Triestu, który by zdobyć mistrzostwo ucieka w świat brutalnych, nielegalnych walk. Typowym kinem drogi jest „LA VRAIE VIE EST AILLEURS” w reżyserii Frédéric’a Choffat [2006] nagradzany na wielu festiwalach w Europie, zaś „NACHBEBEN” Stiny Werenfels to opowieść o młodym maklerze bankowym, którego świat wali się z dnia na dzień, gdy staje u progu bankructwa. Obraz nagrodzono Swiss Film Prize oraz na festiwalach w Viareggio, Zurychu i Schwerinie. Szwajcarską Nagrodę Filmową oraz trofea festiwalu w Wenecji zdobył z kolei film „TOUT UN HIVER SANS FEU” w reżyserii Grega Zglińskiego [2004]. To poruszająca historia o młodym małżeństwie żyjącym spokojnie w górach. Ich życie przewraca się do góry nogami, gdy w tragicznym wypadku tracą córeczkę. Zmusi ich to do przewartościowania i zmiany założeń życiowych. Ostatnim obrazem pasma jest „UN AUTRE HOMME” Lionela Bariera – historia konfliktu dwóch recenzentek filmowych - François z małego, lokalnego tygodnika i Rosy, znanej krytyczki dużego szwajcarskiego dziennika.
W Toruniu pojawią się twórcy filmów prezentowanych w paśmie szwajcarskim: Lionel Baier, Fulvio Bernasconi, Ursula Meier i Greg Zgliński oraz krytyk filmowy Marcy Goldberg i przedstawicielka Swiss Film Hanna Bruhin. Będzie można spotkać się z nimi po projekcjach ich obrazów.


TANNER – "SZWAJCARSKI GODARD"
Drugą częścią szwajcarskiej panoramy filmowej na Tofifest jest pierwsza w Polsce retrospektywa filmów mistrza helweckiego kina - Alaina Tannera. Tanner jest najbardziej doświadczonym i utytułowanym filmowcem z tego kraju. To kluczowa postać dla rozwoju i popularyzacji kina szwajcarskiego. Zdobywca nagród Locarno, Berlinale, Cannes i francuskiego Cezara. „Sumienie Szwajcarii”, które jest wielką obecną/nieobecną jego wszystkich filmów. Piewca ducha rewolty 1968 roku i człowiek, który umieścił szwajcarskie kino na filmowej mapie świata.
Postać Tannera nierozerwalnie związana jest też z ruchami brytyjskiego „Free Cinema” i francuskiej Nowej Fali. Można powiedzieć, że Tanner jest dla kina szwajcarskiego tym, czym dla Nowej Fali był Godard, z którego filmami Szwajcar nawiązywał niejednokrotnie twórczy dialog. Reżyser jest też współzałożycielem „Grupy 5” [1968], najważniejszego szwajcarskiego ugrupowania filmowego. Tanner to mistrz świadomy narzędzia jakim się posługuje - „Nigdy nie traktowałem robienia filmów jako pracy. Nie był to dla mnie świadomy wysiłek, lecz zabawa.” - mówi sam o swojej sztuce. W kinie zadebiutował późno, już jako ukształtowany twórca, mający na koncie wieloletnią prace dla telewizji.

Jego twórczość z grubsza można podzielić na trzy okresy – koniec lat 60. i lata 70. XX wieku, lata 80. oraz 90. i współczesność.
Na toruńskim festiwalu zobaczymy 10 jego najważniejszych filmów. Z okresu pierwszego: „CHARLES MORT OU VIF” [1969] – akcję filmu ulokowano w Paryżu w czasie rewolucji 1968 roku. Opowiada on o starszym mężczyźnie, który decyduje się porzucić wygodny mieszczański styl życia i zamieszkać z parą artystów. Tam na nowo odkrywa swobodę myślenia i radość życia. Krytycy uważali obraz za „najbardziej inteligentny film zainspirowany duchem Maja’68”, „LE SALAMANDRE” [1971] to dostrzeżona w Cannes i Berlinie opowieść o tajemniczym zabójstwie, zaś „RETURN FROM AFRICA” [Le Retour d'Afrique, 1972] to przewrotna historia o małżeństwie, które ucieka od świata Zachodu zamykając się we własnym mieszkaniu. „THE MIDDLE OF THE WORLD” [Le Milieu du monde, 1974] to najbardziej teoretyczne dzieło Tannera, które w sposób najbardziej dosłowny przedstawia jego poglądy jako reżysera. Opowieść o ultraprawicowym polityku, który zakochuje się w nielegalnej emigrantce. Ostatnim filmem pierwszego okresu prezentowanym w Toruniu jest „JONAH WHO WILL BE 25 IN THE YEAR 2000” [Jonas qui aura 25 ans en l'an 2000, 1976] - jeden z najbardziej znanych filmów Tannera, który najtrwalej zapisał w umysłach widzów jego styl reżyserii.

Z okresu drugiego zobaczymy głośny „MESSIDOR” [1979] - oparty na historii kryminalnej, która trafiła na czołówki francuskich gazet w latach 1970-tych: dwie nastolatki uciekają z domu i oddają się przestępczej hulance, która kończy się ich śmiercią. Będzie też „W BIAŁYM MIEŚCIE” [Dans la ville blanche, 1983] – niesamowita opowieść o samotności w Lizbonie oraz nagrodzone Wielką Nagrodą Jury w Cannes „LATA ŚWIETLNE” [Les Années lumière, 1981] – alegoryczna opowieść o uczniu i Mistrzu i poszukiwaniu samego siebie.

Na Tofifest wyświetlone zostaną również dwa dzieła z najnowszego dorobku Mistrza – jedyny dokument w zestawieniu: „LES HOMMES DU PORT” [1995] oraz ostatni jego film - „PAUL S'EN VA” [2004]. KONKURS Szwajcarski film znajdzie się także w konkursie głównym festiwalu. Mowa o „HOME” Ursuli Meier [2008]. Nagrodzony w Namur, Lucernie, Mar de la Plata, Reykyaviku i Tybindze film opowiada historię rodziny, której tuż pod domem rodzinnym wybudowano autostradę. Rodzina zaczyna walkę o swoją prywatność.