Pół setki nagród za podglądanie. #tofilove Tomasz Wolski

Tomasz Wolski (fot. oficjalna strona artysty)

Jego dokumentalne filmy zdobyły ponad 50 nagród i wyróżnień na festiwalach w kraju i za granicą. Każdy jego film wywoływał duży oddźwięk w świecie kina dokumentalnego. Dziś w cyklu prezentacji ważnych postaci kina związanych z regionem kujawsko-pomorskim, przedstawiamy wam Tomasza Wolskiego. 

Wolski urodził się co prawda w 1977 roku w Gdyni, ale w kujawsko-pomorskim Grudziądzu dorastał i ukończył I Liceum Ogólnokształcące. Studiował dziennikarstwo na Uniwersytecie Jagiellońskim. Ukończył kurs w Mistrzowskiej Szkole Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy. Studiował tam pod

kierunkiem Marcela Łozińskiego, Jacka Bławuta, Jacka Petryckiego oraz Katarzyny Maciejko-Kowalczyk. To oni ukształtowali go jako dokumentalistę, i to niezwykle wszechstronnego, "Wolski bowiem jest nie tylko scenarzystą i reżyserem swoich filmów, często także ich operatorem i montażystą, niekiedy również dźwiękowcem. Lubi pracować samotnie, bądź z niewielką, ograniczoną do niezbędnego minimum, ekipą" pisze o nim Culture.pl.

Nie ukończył "klasycznych" studiów filmowych. W wywiadzie dla MM Grudziądz tak to komentuje: "Nie mam kompleksu z powodu niezaliczonej "filmówki". Już wiem, że tego co umiem, nauczyłem się szybciej niż przez pięć lat studiów. Może operator z dyplomem lepiej wie, jak ustawić światło, jak nazywa się sprzęt, ale taka wiedza nie decyduje o tym, jaki uzyskuje się efekt". Nie można się z Wolskim nie zgodzić, bo jego filmy kosiły nagrody w tempie wręcz imponującym.

Już pierwsze, mające często charakter "wprawek" filmy realizowane w Wajdaschool, przynosiły Wolskiemu sukcesy. Etiuda szkolna "Cisza" (2003) przywiozła dwa wyróżnienia: z festiwalu Aye Aye FF we francuskim Nancy i z krakowskiej "Etiudy & Animy". W następnym roku Wolski znalazł się w Berlinie, gdzie zakwalifikował się do finału konkursu "Berlin Today Award 2005". Na potrzeby konkursu zrealizował dwudziestominutowy dokument "If I Were a Fish", poświęcony polskiemu robotnikowi mieszkającemu w Berlinie od szesnastu lat. Powstał zarazem ciekawy wizerunek miasta widzianego oczami emigranta.

"Lekarze", reż. Tomasz Wolski

Jeden z pierwszych filmów Wolskiego odniósł zawrotny sukces festiwalowy. "Klinika" (2006) w której odpowiadał za scenariusz, zdjęcia i reżyserię była "właściwym" debiutem artysty. W całości nakręcona w II Katedrze Chorób Wewnętrznych Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, była cierpliwą obserwacją codziennego życia szpitalnego. Od porannego obchodu do wieczornego spoczynku (culture.pl). "Klinika" została przyjęta entuzjastycznie, przynosząc Wolskiemu kilkanaście nagród i wyróżnień na krajowych i zagranicznych festiwalach filmowych, m.in. zwycięstwo w konkursie filmów dokumentalnych na wrocławskim 6. MFF Era Nowe Horyzonty (2006), Nagrodę Jeana Vigo dla najlepszego reżysera w Pampelunie (2007) oraz Grand Prix na EFF "Dokument-ART" (2007).

MMGrudziadz pytał o źródło fenomenu "filmów o historiach zwykłych ludzi i zwykłych miejsc": "Pomysły? Na spacerze, jadąc samochodem, albo pociągiem znajduję miejsca, wydarzenia, czy spotykam ludzi, których chcę lepiej poznać" - mówił Wolski. 

"Złota rybka" z 2008 roku została w całości nakręcona w jednym z krakowskich domów pomocy społecznej. Wolski obserwował z kamerą personel szpitala i niepełnosprawnych umysłowo pacjentów. Powstała ciepła, pozytywnie nastrajająca historia, która nie razi sztucznością i nie zalatuje banałem. "Znakomite wykorzystanie tematu do stworzenia filmu o rodzinie człowieczej oraz dojrzałej i wnikliwej wypowiedzi autorskiej" - pisali jurorzy festiwalu w Łodzi. Film zdobył wiele nagród, m.in. na MFF Cronograf w Mołdawii, CineFest na Węgrzech, Grand Prix im. Ryszarda Kapuścińskiego na "Camera Obscura" w Bydgoszczy czy Wrocławską Nagrodę Filmową na MFF "Nowe Horyzonty", a także Nagrodę Jury Studentów i Nagrodę Publiczności na Krakowskim Festiwalu Filmowym.

Jednym z największych sukcesów artystycznych Wolskiego byli "Szczęściarze" z 2009 roku. Kolejny film dokumentalny, w którym odpowiadał praktycznie za cały proces produkcyjny (scenariusz, zdjęcia, reżyseria, montaż, producent, dźwięk) 

https://www.youtube.com/watch?v=GO6VwqnAn3c 

Jerzy Armata na łamach Culture.pl tak opisywał film: "Wolski umieścił swą kamerę w pomieszczeniach nowohuckiego urzędu stanu cywilnego, dyskretnie obserwując jego petentów. Ktoś przychodzi zarejestrować właśnie narodzone dziecko, ktoś ma zamiar wstąpić w związek małżeński, a ktoś inny chce zgłosić śmierć swego współmałżonka i wykreślić go z urzędowej ewidencji. Reżyser przygląda się petentom nowohuckiego urzędu wnikliwie, notując ich wzruszenia, wahania, chwile zamyślenia, refleksji nad upływającym życiem. Czyni to z dyskretnym humorem - przyjaznym, nigdy złośliwym". Film zdobył nagrody na Flickerfest Sydney, Nancy-Lorraine MFF Aye Aye, Los Angeles Film Festival, MFF "Nowe Horyzonty" Wrocław i Krakowskiego Festiwalu Filmowego.

Wiele nagród przynieśli Wolskiemu "Lekarze" (i to nie ci "Lekarze" z TVN!). Film dokumentalny z 2011 roku, jak pisano, pokazywał bohaterów, którzy ratują ludzkie serce, w bardzo prosty i poruszający sposób. "Autor skromnie przedstawia różne aspekty walki decydującej o życiu i śmierci. Odwołuje się to do najlepszej tradycji polskiego dokumentu, tradycji wartości, wiary w ludzi, tak brakującej w dzisiejszym świecie" czytaliśmy w werdykcie przyznania Grand Prix festiwalu dokumentu Camera Obscura w Bydgoszczy. "Pokazałem lekarzy, którzy są zwykłymi ludźmi, a nie boskimi panami życia i śmierci. Choć na tej właśnie - często cienkiej granicy między życiem a śmiercią - balansują zmagając się z całkiem prozaicznymi problemami" - mówił o filmie Wolski.

  

Nakręcony w 2012 "Pałac" nagrodzono na Docs Against Gravity za "konsekwentną i surową formę wizualną opowieści o trwaniu i degradacji symboli". Na KFF nagrodzono w 2013 "Dziennik z podróży".

Najnowszy film, z 2015 roku to "Córka". Pierwsza, krótkometrażowa fabuła w jego dorobku. Wolski odpowiadał w niej za scenariusz, reżyserię, fotosy, korektę barwną i montaż, można więc spokojnie nazwać ją filmem autorskim. "Córka" zdobyła także wyróżnienie na festiwalu w Gdyni.

Czy Wolski nakręci coś w rodzinnym regionie? Grudziądzu? Dziennikarzowi MM-ki odpowiadał tak: "No, cóż... z Grudziądza wyjechałem kilka lat temu, mam do niego sentyment, ale wracam, aby spotkać się z bliskimi, a nie, aby szukać tematu. Jeśli ktoś mi go podrzuci... kto wie?".

Kto wie. 

***

Nagrody dla najważniejszych filmów:

"Klinika" 

Festiwal Filmowy "Drzwi", Gliwice - Złota Framuga w kategorii: niezależny film dokumentalny; MFF "Ofensiva" - II Nagroda w kategorii: Dokument; Wrocławski Festiwal Filmowy "Najnowsze Kino Polskie - Cinegrad" - Nagroda Główna; Festiwal Filmów Niezależnych "Bartoszki Film Festival" Tarnobrzeg - II miejsce; Międzynarodowy Festiwal Filmów Dokumentalnych "Punto de Vista" Pampeluna - Nagroda Jeana Vigo dla najlepszego reżysera; Europejski Festiwal Filmowy "Dokument ART" Neubrandenburg-Szczecin - Nagroda Główna; Festiwal Mediów "Człowiek w zagrożeniu" Łódź - Nagroda Studia OPUS FILM; Festiwal "Slamdance on The Road" - Nagroda Główna; Festiwal Niezależnych Filmów Komediowych "Barejada" Jelenia Góra - nagroda w kategorii: Studencki film dokumentalny; Festiwal Filmów Optymistycznych "Multimedia Happy End" Częstochowa - Nagroda dla najlepszego studenckiego filmu dokumentalnego; Letni Festiwal - Kino Niezależne "Filmowa Góra" Zielona Góra - "Mały Pagórek" w kategorii: dokument, Nagroda Główna "Filmowy Pagórek"; Międzynarodowy Festiwal Filmowy "Nowe Horyzonty" - Nagroda w kategorii filmów dokumentalnych; Krakowski Festiwal Filmowy - Konkurs Polski) Dyplom Honorowy
 

"Złota rybka"

International Documentary Film Festival Cronograf, Mołdawia - Nagroda za reżyserię; Międzynarodowy Festiwal Młodego Kina CineFest, Miskolc, Węgry - Nagroda Ministra Edukacji, najlepszy film dokumentalny; Festiwal Filmów o Rodzinie FOR, Łódź - III Nagroda; Międzynarodowy Festiwal Reportażu Telewizyjnego "Camera Obscura" - Grand Prix im. Ryszarda Kapuścińskiego; Międzynarodowy Festiwal Filmowy "Nowe Horyzonty" - Wrocławska Nagroda Filmowa w konkursie "Nowe Filmy Polskie"; Krakowski Festiwal Filmowy - Nagroda Jury Studentów Miasta Krakowa, Nagroda Publiczności

"Szczęściarze"

Flickerfest International Short Film Festival Sydney - nagroda dla najlepszego filmu dokumentalnego, Nagroda Polskiego Kina Niezależnego im. Jana Machulskiego w kategorii: najlepszy film dokumentalny, Festiwal Kina Amatorskiego i Niezależnego KAN Wrocław - KANewka Publiczności, Złota KANewka w kategorii Film Dokumentalny, MFF Krótkometrażowych w Palm Springs - Wyróżnieniem, Festiwal Filmowy "Opolskie Lamy" - Nagroda Publiczności, Solanin Film Festiwal - Najlepszy Dokument, Nancy-Lorraine MFF Aye Aye - Grand Prix, Los Angeles Film Festival - Nagroda dla Najlepszego Krótkiego Filmu Dokumentalnego, Ogólnopolski Festiwal Filmów Amatorskich i Niezależnych "Offeliada" Gniezno - Nagroda Główna "Offelia" w kategorii Dokument, Festiwal Polskich Filmów Krótkometrażowych "Short Waves" Nagroda "Szczecin Wave", Festiwal Filmów Optymistycznych "Multimedia Happy End" Częstochowa - Nagroda dla najlepszego filmu dokumentalnego; Międzynarodowy Festiwal Filmowy "T-Mobile Nowe Horyzonty" Wrocław - Nagroda dla filmu dokumentalnego w Konkursie Polskich Filmów Krótkometrażowych; Przegląd Najlepszych Filmów Polskiego Kina Niezależnego "Best Off" - Grand Prix; Międzynarodowy Festiwal Filmowy "Off Cinema" Poznań - "Srebrny Zamek", Nagroda Publiczności; Nowohucki Festiwal Filmowy - II Nagroda; Krakowski Festiwal Filmowy - Nagroda Publiczności 

"Lekarze"

Nagrody dla filmu: Bydgoszcz Międzynarodowy Festiwal Reportażu Telewizyjnego "Camera Obscura" Grand Prix im. Ryszarda Kapuścińskiego, Poznań (Międzynarodowy Festiwal Filmowy "Off Cinema") Wyróżnienie, Krakowski Festiwal Filmowy - Konkurs Polski, Nagroda SFP za montaż, Nagroda Jury Studentów Miasta Krakowa, Wyróżnienie za film dokumentalny, Bydgoszcz Plus Camerimage "Złota Żaba" w Konkursie Pełnometrażowych Filmów Dokumentalnych